UN INFORME DE LA UPV AFIRMA QUE EN LA CUEVA DE ERREKATXU ESTA DEMOSTRADA LA EXISTENCIA DE MURCIELAGOS PROTEGIDOS

Delimitacion del suelo urbano en Erreka, en azul la mancha de inundabilidad de 500 años

ZDU MUNDAKA

• Del contenido de un informe científico realizado por la UPV, al que hemos tenido acceso, resulta que en Errekatxu (Mundaka) están representadas las cuatro especies de murciélagos en vías de extinción presentes en esa "pequeña cueva" (Sic) de 670 metros de extensión,
• Es el momento para que  alcalde Aitor Egurrola y Antonio Galera de Medio Ambiente de la Diputación reconozcan y se auto-critiquen de sus afirmaciones NEGACIONISTAS, YA QUE LAS CUATRO ESPECIES DE MURCIÉLAGOS QUE EXISTEN EN EUSKADI ESTÁN PRESENTES EN ESTA CAVIDAD DE URDAIBAI.
• CON ESE INFORME EN LA MANO exigimos que las administraciones con competencias tomen urgentemente las medidas administrativas oportunas para que la cueva de Errekatxu y sus habitantes sean efectivamente protegidas, y no se vean afectadas de ninguna manera por las obras de las futuras 24 viviendas de VPO que ETXEBIDE y el Ayuntamiento de Mundaka pretenden realizar en las inmediaciones.

Afirmaciones de Aitor Egurrala en DEIA

Plano Urbanístico de Errekatxu

Vista de la calle ERREKA en Mundaka, edificada sobre el rio del mismo nombre

 

Informe sobre la "Presencia de murciélagos en la cueva de Errekatxu, Mundaka"
...............................................

Mundakako Errekatxu haitzuloko saguzarren presentzia  

Inazio Garin, UPV/EHU

Aurrekariak

2018k0 Apirila Aurrekariak 2017 urtearen hasieran Antonio Galerak, Bizkaiko Foru Aldundiko Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturala Zaintzeko Saileko teknikariak, Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Zoologia eta Animali Zelulen Biologia Saileko irakasle bat deitu zuen telefonoz Mundakako haitzulo batean egon zitezkeen saguzarrei buruzko informazioa eskatuz, informazio hori zergatik behar zuen argitu gabe. 

Unibertsitateko lantalde honek koba hori ez zuela ezagutzen adierazi zitzaion, ez genuela inoiz lagindu eta, beraz, ez genekiela zein saguzar espezie bizi zen bertan. Gerora jakin dugunez, kobazulo horren hurbileko lur—eremutan eraikuntza—plan bat dago martxan 2018 urterako (24 etxebizitza). 

Haitzulo hori eta bertako saguzarrak ere eztabaidagai izan dira Bizkaiko Batzar Nagusietan. Podemos/Ahal Dugu talde politikoaren ekimenez Ingurumen Diputatuak azalpenak eman zituen 2017ko Otsailaren 10ean. Bertan esan zituenen artean UPV/EHUkO adituak aipatu zituen, esanaz ez zegoela inongo ebidentziarik saguzarren presentziaz kobazulo horretan. 

Ondorioz, eraikitzeko proiektuak aurrera jarraituko zuela esan zuen, “ebidentziarik gabe ez baitago babes neurririk hartzeko justiñkaziorik” argumentupean. UPV/EHUn saguzarrei buruzko txostenak egiteko gaitasun tekniko—zientiñkoa daukan ikertalde bakarreko partaide naizen aldetik esan dezaket, ziurtasun 0502, 2017 urtea baino lehen koba horretako saguzarrak ez ditugula UPV/EHUkO adituok aztertu.

Ondorioz, ikertalde horretako inork ez diola inoiz inori aipatu Errekatxu haitzuloan mehatxatutako saguzarrik ez dagoenik. 

Koba batetan espezie mehatxaturik ote dagoen ez jakitea eta espezie mehatxaturik ez dagoela jakitea ez dira gauza beta. Bi horiek bereiztea espezie mehatxatuen kontserbazioaren ardura (politikoa eta soziala) duenari exijitu behar zaio. 

Bizkaiko Foru Aldundia konturatuta dago mehatxatutako fauna ornodunaren benetako banaketa ez ezagutzea dela animalia horien arazo nagusietako bat eta hala jasota dauka 2015 urtean onartutako Bizkaiko Lurralde Historiko osoan biodibertsitatea babestu, hobetu eta kudeatzeko estrategian edo 2018ko aurrekontuetan bertan. Eta halandaze, Diputatu Anderearen agerraldian esandakoaren arabera Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturalaren Sailak ez du saguzarren babeserako inolako neurririk hartuko Errekatxu haitzuloko saguzarrak benetan ba daudela jakin bitartean.

Gauzak horrela, denok espero behar genuke jarraian Sail horrek saguzarren presentzia egiaztatzeko baliabideak inplementatzea, zalantza hori argitzearren hain zuzen ere. Baina Diputatuaren agerraldian ez da halakorik iradokitzen. Guztiz alderantziz, Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturala Zaintzeko Sailaren arabera UPV/ EHUkO adituek jada adierazi omen dute bertan ez dagoela mehatxatutako saguzarrik. 

Aurrekoa aintzat hartuta, eta guta barik nite lantaldea gai honetan inplikatu denez, Mundakako Errekatxu haitzuloko saguzarrak monitorizatu ditut urtebetez. Ardura sozialagatik egin dut, kobako saguzarrak zeintzu diren gizarteak, gizarte eragileek eta herri arduradunek jakin dezaten. Alegia, ezagumendua sortu eta zabaltzea, unibertsitateko kideen ardura hori baita. 

Ez dagokit niri, ez beste inori baino gehiago bederen, Bizkaiko Foru Aldundiko Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturala Zaintzeko Sailak zer erabaki hartu behar dituen esatea, baina Sailak saguzarrak babesteko neurririk hartuko badu edo horiek ez hartzea erabakitzen badu, informazio osoa edukita egin dezala, ezjakintasuna aitzaki modura argudiatu barik. Azterketa honek gainera Bizkaiko Lurralde Historiko osoan biodibertsitatea babestu, hobetu eta kudeatzeko estrategian aipatutako A.16 ekintzarekin bat egiten du zuzen zuzenean, eta beraz Foru Aldundiko Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturala Zaintzeko Sailarentzat onuragarria izatea daaiite itxaropena. Azkenik, azterlan honen emaitzak Foru Aldundiko Iraunkortasuna eta Ingurumen Naturala Zaintzeko Sailari bidaltzeaz batera bestelako erakundeetara igorri dut, interesatuta leudekelakoan. 

Monitorizazioa 

Kobaren irteeratako batetan saguzarrek emititzen dituzten ultrasoinuen grabagailu bat (SM2, Wildlife Acoustics, AEB) instalatu dut urtebetez, 2017ko Martxotik 2018ko Martxora. Aparatua bateriarik gabe egon deneko aste gutxi batzutan izan ezik etengabe grabatu ditu saguzarren ultrasoinuak. Aparatuak animaliak kobatik irteteko ordu—tarteetan egin ditu grabaketak. Kobatik irteten ziren saguzar espezieak identiñkatzeko bakoitzaren ultrasoinuen ezaugarriak erabili ditut. Ultrasoinuen grabaketak saguzarren aktibitatea detektatzen du baino ez da baliagarri saguzarren kopuruak estimatzeko. Hala ere, grabaketa kantitatea saguzar espezie bakoitzaren kopuruak urtean zehar gora edo behera egin duen inferitzeko baliatu daiteke. Rhinolophus euryale Rhinolophus ferrumequinum Miniopterus schreibersií— My0tis emarginatus 

Emaitzak 

Errekatxu haitzuloan honoko espezieek hartzen dute babesa: Rhinolophus euryale ferra saguzar mediterranearra (Euskal Autonomia Erkidegoko Espezie Mehatxatuen Katalogoan Galzorian izendatutako esp eziea, 167/1996 Dekretua), Rhinolophus fermmequinum ferra saguzar handia (Kaltebera), Rhinolophus hipposidems ferra saguzar txikia (Interes Berezikoa) eta Minioptems schreibersii koba saguzarra (Kaltebera). 

Azken horrek eta Myotis emarginatus Geoffrey saguzarrak (Kaltebera) ekokokapenerako darabilten ultrasoinuen antzekotasunek zaildu egiten dute sarritan bien artean bereiztea. Horregatik hainbat behaketa Minioptems/ Myotis gisa sailkatu ditut. Perra saguzarrek (Rhinolophus generokoek) gainera urte osoan erabiltzen dute Errekatxu haitzuloa, nahiz eta udako sasoian saguzarren jarduna udaberrian eta udazkenan behatutako baino baxuagoa den orohar. 

Koba saguzarrak (Minioptems schreibersii) aldiz uda aurretik eta udaostean grabatu dira gehien. Gainera, Myotis generoko indibiduoei dagozkien ultrasoinuak grabatu nituen Urria eta Abendua bitartean, nahiz kopuru baxuan. 

Ondorioak 

Erakutsitako datuok frogatu egiten dute mehatxatutako espezieak daudela Errekatxuko Koban, eta urte osoan erabiltzen dutela. 

Detektatutako lau espezietik hiru gainera Euskal Autonomi Erkidegoko Espezie Mehatxatuen Katalogoan Galzorian eta Kaltebem zerrendatutakoen artean daude, beraz legez babestuta daude eta haien presentziak hainbat debeku ezartzen ditu Natura Babesteko arautegiak (16/94 Legea eta 1/ 2014 Dekretua) adierazten duen gisa. 

Espero dut aurkeztutako datuok arduradun publikoek erabakiak hartzeko lagungarri izatea.

Inazio Garin

Zoologia eta AZB Saila
UPV/EHU
Sarriena z/g
48940 Leioa